Kruki są inteligentne

Fascynujące polowanie

Izraelscy ornitolodzy przez ponad 60 godzin obserwowali kruki pustynne (Corvus ruficollis) krążące w dolinie Arava w Izraelu. W trakcie tych obserwacji udało im się udokumentować dziewięć polowań na biczogony egipskie (Uromastyx aegyptius) – jaszczurki, które ryją w ziemi długie tunele służące im za schronienie. Ponieważ gady te są bystre, a w razie niebezpieczeństwa natychmiast chowają się w norce, kruki musiały wypracować specjalna taktykę grupowego polowania. Jest to niezwykłe dla tych ptaków, przeważnie polujących pojedynczo lub najwyżej w parach. Tym razem było jednak inaczej: gdy tylko któryś z kruków wypatrzył biczogona na ziemi, natychmiast zbierało się kilka ptaków, które czekały, aż jaszczurka odejdzie dalej od nory. Następnie dwa ptaki błyskawicznie lądowały w pobliżu nory, odcinając biczogonowi drogę ucieczki. W tym czasie reszta grupy polowała na jaszczurkę szybko nad nią krążąc. Potężne dzioby kruków w kilka minut doprowadziły do śmierci gada, a wtedy na posiłek zlatywały też kruki strzegące wejścia do nory. Jak powiedział jeden z uczestników badań, ornitolog Reuven Szwarc: „Oznacza to, że ptaki te nie tylko wiedziały co ma robić poszczególny osobnik grupy, ale potrafiły także analizować i przewidywać zachowanie jaszczurki. Takie dopasowanie strategii łowieckiej do ofiary świadczy o dużej inteligencji kruków”. Okazuje się, że taka strategia łowiecka przynosi efekty – aż siedem na dziewięć obserwowanych polowań zakończyło się sukcesem.

Jak twierdzi ornitolog, takie zachowanie łowieckie ewoluowało na drodze obserwacji. Początkowo kruki musiały spostrzec, że samotnie nie uda się upolować jaszczurki osiągającej długość do 75 cm i masę ponad kilograma. W dodatku ogon biczogona posiada liczne kolce, uderzając nim jaszczurka może łatwo zranić ptaka. Następnie ptaki musiały nauczyć się wspólnego polowania, gdzie każdy z nich pełni ściśle określoną rolę, a upolowane zwierzę jest dzielone między członków grupy. Kruk pustynny (Corvus ruficollis) dorasta do 56 cm długości, jest więc nieco mniejszy od swojego bardziej znanego krewniaka, który zamieszkuje też Polskę. Kruk (Corvus corax) może dorastać do 69 cm długości i osiągać masę do 1,6 kg, co czyni go najcięższym ptakiem z rzędu wróblowatych.

Niezwykła inteligencja

Opisane polowanie to kolejny dowód na niezwykłą inteligencję ptaków z rodziny krukowatych (Corvidae). W licznych doświadczeniach udowodniono, że wiele krukowatych potrafi twórczo rozwiązywać problemy, jakie przed nimi stają. Kruki mogą m. in. wykorzystywać narzędzia do zdobywania pokarmu, a zdolności tej poprzez podpatrywanie uczą się wzajemnie od siebie. Co więcej, potrafią nie tylko wykorzystywać narzędzia, ale też je wykonać – chociażby przez odłamanie czy znalezienie odpowiednio ukształtowanej gałązki, która umożliwi im wyciągniecie smakołyku. W zeszłym roku zespół niemieckich naukowców udowodnił że sroka (Pica pica) jest świadoma swojego wyglądu. W trakcie doświadczenia ptakom przyklejano kolorowe naklejki na dzioby, a gdy po chwili srokę umieszczano przed lustrem, próbowała usunąć ozdobę. Wydawałoby się, że nie ma w tym nic nadzwyczajnego, a jednak świadomość swojego wyglądu posiadają tylko nieliczne zwierzęta, w tym niektóre naczelne, delfiny i słonie.

Badania profesora zoologii Alexa Kacelnika z Oxfordu wykazały, że krukowate mogą się wzajemnie od siebie uczyć posługiwania się narzędziami. Niektóre z ptaków uczestniczących w doświadczeniach, potrafiły nawet wykonywać proste narzędzia. Dobrze udokumentowany jest przypadek wrony brodatej (Corvus moneduloides), która potrafiła wykonać haczyk z drutu, by następnie wyciągać nim mięso z tuby. Z kolei pewien gatunek sójki (Aphelocoma californica) potrafi rozmyślnie wzajemnie się oszukiwać co do lokalizacji źródeł pożywienia. Wrony żyjące w Japonii szybko nauczyły się, że jako dziadek do orzechów doskonale sprawdza się samochód. Ptaki zaobserwowały, że twarda łupina łatwo pęka pod kołami pojazdu. Rozkładały więc orzechy przed samochodami stojącymi na czerwonym świetle, a następnie przy kolejnej zmianie świateł wyjadały smakowite wnętrze z rozłupanych łupin. Inne wrony odkryły, że łupina orzecha pęka, gdy zrzuci się go z dużej wysokości.

Warto też z sympatią spojrzeć na gawrony – ptaki te udowodniły niedawno prawdziwość jednej z bajek Ezopa, powstałej 2000 lat temu. Według opowiastki, spragniona wrona potrafiła podnieść poziom wody w dzbanie wrzucając do niego kamienie, dzięki czemu mogła się napić. Naukowcy z Cambridge udowodnili, że gawron potrafi być równie mądry jak bajkowa wrona. W niezwykłym eksperymencie przed tym ptakiem postawiono wąską tubę z niewielką ilością wody, na powierzchni której pływał robak. Gawron szybko spostrzegł, że aby dosięgnąć owada, wystarczy podnieść poziom wody. W tym celu wrzucił do tuby znalezione obok kamienie. W kolejnej odsłonie doświadczenia ptaki mogły korzystać z kamyków różnej wielkości i szybko okazało się, że znacznie chętniej wybierają te większe. Dzięki temu mogły szybciej i przy mniejszym wysiłku sięgnąć dziobem robaka.

Czyżby zatem u podstaw inteligencji leżało lenistwo? Być może coś w tym jest – od dawna wiadomo, że człowiek wynalazł wiele przedmiotów, by oszczędzić sobie pracy.



Artykuł ten pochodzi z portalu ekologia.pl

Serdecznie dziękujemy za zgodę na zamieszczenie go w naszym serwisie.