Biała broda Szkocji

Do tej pory najstarsze ślady ludzkiego osadnictwa w Szkocji znajdowały się w Cramond niedaleko Edynburga i sięgały 8 400 lat p.n.e. Natomiast kilka lat temu na polu w pobliżu Biggar odkryto bardzo liczne narzędzia krzemienne, ale ich wiek oszacowano na mniej więcej 3 000 lat przed Chrystusem, czyli neolit. Nieco później dzięki nowemu datowaniu radiowęglowemu pochodzenie tych przedmiotów przypisano do epoki żelaza, jednak w dalszym ciągu nic nie wskazywało na sensację.

Jednak przeprowadzone ostatnio kolejne ekspertyzy, kierowane przez archeologa Torbena Ballina, wstrząsnęły zarówno tamtą hipotezą, jak i samą historią kraju. Bowiem wspierany przez Historic Scotland Funding Center ten specjalista od prehistorycznych narzędzi orzekł, że krzemienie te zostały ociosane w górnym paleolicie, czyli 12 tysięcy lat przed naszą erą! W ten sposób Szkocja postarzała się o ponad trzy tysiące lat…

Według Alana Savilla z Narodowego Muzeum Szkocji odkrycie to jest zupełnie nieoczekiwane. I choć od wielu lat podejrzewano wcześniejszą obecność ludzi na terenach dzisiejszej Szkocji, to jednak nadzieja na odkrycie jej śladów była dość nikła – mimo to naukowcy nigdy całkiem jej nie stracili. „Zawsze uważaliśmy, że musiała istnieć produkcja narzędzi w Szkocji w górnym paleolicie, ale nigdy nie odkryliśmy na to niezbitych dowodów. Po tym odkryciu możemy powiedzieć bez cienia wątpliwości, że w tym czasie żyli tutaj ludzie” – komentuje naukowiec dla dziennika „Times”.

Znalezione przedmioty to przede wszystkim narzędzia służące do polowań, ćwiartowania mięsa i zdzierania skóry z reniferów, mamutów i łosi. Obejmują głównie włócznie z uchwytami, dłuta, skrobaki oraz asymetryczne przekłuwacze do obróbki kości i rogu, ale znajdują się między nimi również przedmioty bardziej wyrafinowane, co wskazuje na równoczesną obecność w tym regionie dwóch technologii. Co więcej, ostrza są identyczne z tymi znalezionymi w południowej Danii i na północy Niemiec a datowanymi na tę samą epokę. To zdaje się potwierdzać hipotezę o migracji ludzkości w kierunku Szkocji z terenów dzisiejszego kontynentu europejskiego. Było to tym łatwiejsze, że w czasie ostatniego zlodowacenia Wielka Brytania połączona była lądem (tzw. Doggerland) z obecnymi wybrzeżami Danii, Niemiec i Holandii. W tej sytuacji ludzie, których ślady znaleziono w pobliżu Biggar należeli do kultury hamburskiej, znanej ze sprawnych, selektywnych polowań na renifery z użyciem łuków.

Ale nawet jeśli odkrycia te są rekordowe jeśli chodzi o Szkocję, to przedstawiają nie prehistorię a współczesność w porównaniu do odkryć na terenie dzisiejszej Anglii. W pobliżu Lowestoft, na jej wschodnim wybrzeżu, znaleziono bowiem ślady obecności człowieka sprzed 700 000 lat! Jak podkreśla jednak Tam Ward koordynujący pracami archeologów, niemożliwym jest dokonanie jeszcze starszych odkryć w Szkocji – i dlatego to znalezisko jest tym bardziej wyjątkowe.

Amatorska grupa archeologiczna działająca przy muzeum w Biggar, która dokonała tego odkrycia, planuje rozpoczęcie następnych prac wykopaliskowych w nadchodzącym sezonie letnim. Nie kryje nadziei na znalezienie kolejnych narzędzi, a tym samym jeszcze lepsze poznanie kultury dawnych przodków oraz najstarszej historii Szkocji.