Najstarsza skamielina zwierzęcia?

 Opisane w "Nature" znalezisko określane w artykule jako "możliwe" pozostałości gąbek liczy 890 mln lat.

Na skamieniałe okazy organizmów, które mogą okazać się protoplastami dzisiejszych gąbek, profesor Elizabeth Turner z Uniwersytetu Laurentyńskiego w Sudbury w Ontario trafiła podczas swoich badań prowadzonych w latach 90. w Górach Mackenzie na Terytoriach Północno-Zachodnich Kanady, w pobliżu Jukonu. Założyła, że rurkowate struktury o długości ok. 1 cm, które odnajdywała we wgłębieniach skamieniałych raf, nie były pozostałościami mikrobów i od tego czasu regularnie powracała na miejsce badań szukając kolejnych próbek.

"Niedawne prace wykazały, że robakokształtne mikrostruktury - niezwykłe mikroskopijne formy znajdowane w rafach z fanerozoiku i stromatolitach, które początkowo interpretowano jako spokrewnione z algami lub pierwotniakami - są skamielinami rogowych gąbek () Choć kwestionowane, powiązanie między robakokształtnymi strukturami i gąbkami zostało potwierdzone w skamielinach gąbek fanerozoicznych" - napisała Turner w artykule opublikowanym w "Nature", opisując trójwymiarową rekonstrukcję struktur gąbek i procesy obumierania tych organizmów, a następnie ich kalcyfikacji. Badania, które wskazała kanadyjska profesor to opublikowane w 2014 r i w czerwcu br. prace naukowców niemieckich, amerykańskich i koreańskich wykazujące, że właśnie podobne struktury są tworzone przez gąbki.

Jeśli mające 890 mln lat skamieliny są, jak założyła Turner, gąbkami, to byłyby one o ok. 350 mln starsze od najstarszych znanych skamielin tych organizmów uważanych za jedną z najwcześniejszych grup zwierząt na Ziemi. Jednocześnie byłyby o ok. 300 mln starsze od najstarszych znanych skamieniałych pozostałości zwierząt, odnalezionych również w Kanadzie, w rezerwacie ekologicznym Mistaken Point na Nowej Fundlandii, opisanych w lipcu 2020 r., a także organizmu nazywanego Dickinsonia, którego skamieliny, znajdowane w Australii i Rosji, opisano po raz pierwszy w 1947 r.

"Filogeneza molekularna wskazuje, że wielokomórkowce pojawiły się na początku neoproterozoiku, ale brakuje na to fizycznych dowodów. Poszukiwanie skamieniałości zwierzęcych z tej ery jest utrudnione w związku z niepewnością, jakich cech fizycznych należy oczekiwać. Gąbki są najbardziej podstawowym typem zwierząt i jest możliwe, że skamieliny odkrytych wielokomórkowców z proterozoiku mogą przypominać skamieliny gąbek z fanerozoiku" - napisała Turner.

Zaznaczając, że konieczne są dalsze analizy, Turner wskazała, że jeśli potwierdzą się jej dotychczasowe ustalenia, to byłoby to najstarsze znalezisko potwierdzające istnienie organizmów zwierzęcych w tak odległej epoce, a także byłby to pierwszy dowód, że zwierzęta pojawiły się przed okresem nazywanym katastrofą tlenową i przetrwały zlodowacenia. Efektem tzw. katastrofy tlenowej, do której doszło ok. 2,4-2 mld lat temu w wyniku pojawienia się na Ziemi organizmów wytwarzających tlen, było wyginięcie organizmów beztlenowych, ale jednocześnie - pojawienie się warstwy ozonowej, zmniejszenie zawartości metanu w atmosferze ziemskiej i zlodowacenia.

Z Toronto Anna Lach