Zmiany klimatyczne przyczyną rozprzestrzeniania się malarii na nowe obszary

Naukowcy zwracają uwagę, że obecne zmiany klimatyczne, są przyczyną rozprzestrzeniania się malarii na nowe obszary, jak np.  „niegościnne” niegdyś dla komarów zbocza Kilimandżaro i gór wschodniej Etiopii. Również wydłużające się okresy przenoszenia malarii w Zimbabwe, przypisuje się zmianom klimatycznym.

Malaria przenoszona jest na ludzi głównie poprzez zakażone komary. Jej objawami są m.in. gorączka, bóle głowy i dreszcze.

W skali globalnej liczba przypadków malarii wzrasta. W 2019 r. odnotowano 233 mln zakażeń w 85 krajach, podczas gdy w 2022 r. było to już 249 mln. Według Światowej Organizacji Zdrowia liczba zgonów z powodu malarii wzrosła z 576 tys. w 2019 r. do 608 tys. w 2022 r.

Spośród 12 krajów, na które przypada około 70 proc. światowego obciążenia malarią, 11 to kraje Afryki, a następnie Indie.

80 proc. z 580 tys. zgonów z powodu malarii zarejestrowanych w krajach Afryki w 2022 r., stanowią dzieci poniżej 5 roku życia.

Przenoszeniu choroby sprzyjają złe warunki sanitarne, obszary stałej wody, brak dostępu do materiałów leczniczych i profilaktycznych. Nowym problemem jest również inwazyjny gatunek komara, który wcześniej obserwowano głównie w Indiach i Zatoce Perskiej.

Prace nad szczepionkami wciąż pozostają na wczesnym etapie, chociaż w tym roku Kamerun jako pierwszy kraj, podjął się podawania dzieciom nowej szczepionki przeciw malarii. Jest jednak ona skuteczna tylko w około 30 proc. i nie powstrzymuje przenoszenia choroby.

Odnotowano również wzrost liczby przypadków odporności na leki przeciwmalaryczne i środki ochrony profilaktycznej, jak preparaty owadobójcze.

Postęp w walce z malarią w takich obszarach, jak szybkie testy diagnostyczne, szczepionki i nowe moskitiery, został spowolniony w okresie Covidu-19. Jak wykazały badanie opublikowane w Tropical Medicine and Infectious Disease, dotknęło to aż 30 proc. lokalnych punktów usług zdrowotnych w całej Afryce, gdzie liczba przypadków malarii ponownie zaczęła gwałtownie rosnąć, przełamując tendencję spadkową z lat 2000–2019.

Obecnie, wg WHO, Afryka znajduje się „w obliczu ostrego końca zmian klimatycznych”, a rosnąca częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych powoduje spustoszenie w wysiłkach na rzecz zwalczania malarii w regionach o niskich i średnich dochodach.

W 2023 r. raport WHO na temat malarii po raz pierwszy zawierał rozdział poświęcony powiązaniu malarii ze zmianami klimatu, na które wskazano jako potencjalny czynnik zwiększonego ryzyka.