Przepisem w zanieczyszczenie plastikiem

Od 1 lipca zaczną obowiązywać przepisy, które przewidują konieczność przymocowania na stałe plastikowych nakrętek do butelek. Od tego dnia również np. punkty gastronomiczne sprzedające żywność lub napoje w jednorazowych plastikowych opakowaniach będą musiały zaoferować klientom alternatywne opakowanie.

Nowe obowiązki, to efekt unijnej dyrektywy SUP (Single Use Plastic), która ma ograniczyć wypływ niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Dotyczy to jednorazowego plastiku i wycofania niektórych produktów z takiego materiału ze sprzedaży.

Unijne przepisy zostały w Polsce wprowadzone w 2023 roku nowelą ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.

Zdecydowano wówczas m.in. o zakazie wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych oraz wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych takich jak np. patyczki higieniczne, sztućce czy słomki. Ustawą tą wprowadzono również kluczowe rozwiązania związane z systemem kaucyjnym, które dotyczyły rocznych poziomów zbiórki jednorazowych butelek plastikowych jakie będą musieli osiągnąć producenci wprowadzający na rynek napoje w takich opakowaniach.

Nowe przepisy wprowadziły też inny obowiązek dotyczący trwałego przymocowania wykonanych z plastiku zakrętek i wieczek do pojemników na napoje do 3 litrów z tworzyw sztucznych podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju.

Ten obowiązek wejdzie w życie właśnie od 1 lipca. Należy jednak zauważyć, że producenci napojów przygotowywali się do wejścia w życie tych przepisów, gdyż od miesięcy coraz większa liczba oferowanych w sklepach produktów miała przytwierdzone nakrętki do butelek. Jeżeli jednak producenci nie dostosują się do tego wymogu, grozi im kara od 10 tys. do 500 tys. zł.

Na niedawnej konferencji wiceszefowa resortu klimatu Anita Sowińska przekonywała, że pozostawienie nakrętek przy butelkach jest "najbardziej ekologicznym rozwiązaniem" i zużyte opakowania wraz z nakrętkami należy wyrzucać razem do żółtych pojemników. "Jest to dobre rozwiązanie, dlatego że (...) te nakrętki bardzo często trafiają do wód, do oceanów, są jednym z najczęściej znajdywanym odpadów na plażach" - mówiła. Dodała, że nakrętki nieprzytwierdzone do butelek to również realny problem w przetwarzaniu odpadów.

Przedstawiciele branży recyklingu przekonują, że dla środowiska znacznie lepszym rozwiązaniem jest pozostawienie nakrętki na zużytej butelce, które potem razem trafią do przetworzenia i mogą być później ponownie wykorzystane.

Od poniedziałku 1 lipca wejdzie też inny obowiązek związany z ograniczeniem stosowania jednorazowego plastiku. Chodzi o zapewnienie konsumentom alternatywnego dla jednorazowego opakowania z tworzywa sztucznego, opakowania które będzie z materiału podlegającego biodegradacji, albo będzie wielorazowego użytku. Nowy obowiązek dotyczy przedsiębiorców prowadzących jednostki: handlu detalicznego, handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne, w których napoje lub żywność są pakowane w opakowania z tworzyw sztucznych. Chodzi np. restauracje i bary, które wydają np. kubki na napoje, czy pojemniki na żywność.

Zgodnie z przepisami przedsiębiorcy, którzy nie zapewnią alternatywnych opakowań dla konsumentów muszą liczyć się z możliwością nałożenia kar w wysokości od 500 do 20 tys. zł.