Rekord X-2

Tylko 415 km/godz.? – można by zapytać. – Toż to prędkość raczej „samochodowa” niż „lotnicza”! Cóż, trudno się z tym nie zgodzić. Taką mniej więcej prędkość osiągają najszybsze samochody świata (np. amerykański SSC Aero czy włoski Bugatti Veyron). Tymczasem nawet typowe konie pociągowe światowego lotnictwa pasażerskiego – takie jak airbus 320 czy boeing 737 – latają dwa razy szybciej.

Eksperymentalny samolot bezzałogowy X-43A osiągnął prędkość aż 11 200 km/godz. Tymczasem prędkość maksymalna współczesnych śmigłowców mieści się zwykle w niezbyt imponującym zakresie 200–300 km/godz., a dotychczasowy rekordzista wśród seryjnie produkowanych helikopterów (zmodyfikowany brytyjski Westland Lynx) osiągnął prędkość maksymalną nieco ponad 400 km/godz.

Aerodynamika ogranicza
Problem z uzyskaniem wyższej prędkości maksymalnej w śmigłowcach nie polega na braku mocy silników, bo te bywają nieraz naprawdę potężne. Na przykład rosyjski ciężki śmigłowiec transportowy Mi-26 posiada dwa silniki, z których każdy ma moc ponad 11 tys. koni mechanicznych! Jak mówi Bartosz Głowacki z redakcji „Skrzydlatej Polski”, problem z podniesieniem prędkości maksymalnej helikoptera polega na tym, że trzeba by w tym celu zwiększyć prędkość obrotu łopat wirnika nośnego. I tu pojawia się istotne ograniczenie, wynikające ze zjawisk towarzyszących przekraczaniu przez końcówki łopat prędkości dźwięku.

Te zjawiska to fala uderzeniowa oraz odrywanie strug powietrza od końcówek łopat wirnika. – W efekcie łopaty wpadają w tak silne drgania, że grozi to ich całkowitym zniszczeniem, a w konsekwencji także zniszczeniem całego śmigłowca – tłumaczy Żurawski, inżynier z Instytutu Lotnictwa w Warszawie. Helikoptery nigdy nie będą więc szybsze od samolotów. Ich przewaga polega na tym, że potrafią startować i lądować niemal wszędzie, a to właśnie skraca efektywny czas podróży. – Gdyby tak jeszcze zwiększyć ich prędkość maksymalną… – pomyśleli inżynierowie Sikorsky’ego (firmy założonej kilkadziesiąt lat temu przez Rosjanina Igora Sikorsky’ego).