Arka Noego- mit czy rzeczywistość?

Od wieków „Arka Noego” fascynowała badaczy, archeologów, historyków, ludzi związanych z Kościołem jak i osoby świeckie. Sama przypowieść o potopie istnieje w kilku przekazach starożytnych j jest obecna w trzech największych religiach świata- Chrześcijaństwie, Judaizmie i Islamie. Z Biblii dowiadujemy się, że Noe zbudował Arkę z drzewa cyprysowego a ponadto „ Ma być trzysta łokci długa, pięćset łokci szeroka i trzydzieści łokci wysoka. Zrób przykrycie dla arki, wielkości jednego łokcia, przepuszczający światło. Zrób wejście z boku oraz dolne, środkowe i górne piętro. […] Wejdź więc do arki z twymi synami, żoną i synowymi. Wraz z tobą niech wejdzie do arki po parze wszystkiego, co żyje, z wszelkiej istoty cielesnej, samiec i samica, aby ocalały. Niech więc wejdą po parze wszelkie gatunki ptaków, bydła, płazów, aby ocalały. Weź sobie także wszelkiego pożywienia, którym się karmisz i zrób sobie zapasy abyś miał pokarm dla siebie i dla nich” Rdz 6,15-22. Po 40 dniach potopu arka osiadła na górach Ararat. Stamtąd Noe zawierając nowe przymierze z Bogiem rozpoczął nową erę ludzkości.

Potop

Przypowieść o potopie była różnie w historii ludzkości odczytywana. Z jednej strony trzymano się wersji dosłownej i traktowano ją jak opowieść ściśle historyczną. Z drugiej strony Chrześcijanie byli świadomi przenośni i literacko-teologicznego charakteru dzieła. Naiwnie dosłowne traktowanie Pisma Świętego wynikało albo z braku krytyki tekstu albo często fundamentalizmu protestanckiej wizji tworzenia Biblii. Jak pisze prof. biblistyki Michał Wojciechowski w książce „Pochodzenie świata, człowieka, zła” , „ Gdy ludzie wyobrażali sobie, że Bóg dyktował księgi biblijne słowo po słowie, widzieli w nich rodzaj protokołu przyszłych wydarzeń. Tymczasem natchnienie polega na tym, że Bóg przekazuje ludziom treść Objawienia, ale ludzie spisują je ludzkimi słowami, stosując istniejące w danym czasie sposoby pisania i obrazy.” Dzięki archeologii i wykopanym pismom klinowym okazało się, że inspiracją dla autora przypowieści o potopie były mity Mezopotamskie. Według kronik Sumeryjskich z potopu uratował się król Ziusidura. Potop był również opisany w starszym o dziesięć wieków od Księgi Rodzaju poemacie o Gilgameszu. Zaś w poemacie „Atrahasis” mamy opowieść o tym jak tytułowy bohater dostaje od bogów zadanie wybudowania łodzi by przetrwać wielką wodę. Podobnie w mitologii greckiej Zeus zsyła na ludzkość potop, który przeżywają małżonkowie Deukalion i Pyrra. Jednak tylko wersja biblijna skłania ludzi do poszukiwania śladów potopu jak i samej Arki Przymierza. Potop był karą za popełnione przez ludzi grzechy i zło. Jest to powieść o tym, że Bóg nie tylko jest sprawiedliwym sędzią grzeszników, ale również wybawicielem sprawiedliwych. W Biblii Bóg nie zsyła potopu z powodu swojej zachcianki i chęci pokazania wyższości jak ma to miejsce w mitologii greckiej. W ujęciu judeo-chrześcijanskim jest to skutek postępowania samego człowieka.

Nigdy nie znaleziono śladów ogólnoświatowych pozostałości po potopie. Autor biblijny mógł pisać o lokalnej powodzi, jak pisze prof. Wojciechowski „ Cała ziemia po hebrajsku znaczy tyle co cały kraj ( a nie kula ziemska)” Podobnie pisze w książce „Rozmowy o Biblii” prof. Anna Świderkówna „ Wspomnienia wielu katastrof wykrystalizowały się w opowieść o jednym straszliwym kataklizmie i o losach tych, którzy z niego cudem ocaleli”. Archeolog angielski, Leonard Wolley, prowadząc w latach 1922-34 wykopaliska w Mezopotamii, natrafił w okolicach miasta Ur na 3 metrową warstwę mułu. Zdawało mu się, że odnalazł historyczny dowód potopu. Niedługo potem okazało się jednak, że w innych pobliskich miastach nie było żadnej powodzi. A muł nie pokrył nawet całego miasta Ur. Jednak naukowcy odkryli, że około 5500 roku przed Chrystusem w miejscu obecnego Morza czarnego znajdowało się leżące w głębokiej depresji jezioro. Możliwe, że trzęsienie ziemi sprawiło, że z obecnej cieśniny Bosfor popłynęła wielka fala wody, która podniosła o ponad 150 metrów tafle jeziora i spowodowała wielkiego rozmiaru powódź. Należy pamiętać, że w owych czasach geografia nie była rozwinięta i taki kataklizm odbierano jako zdarzenie ogólnoświatowe.