Świat odkryć (2)

Tak przynajmniej twierdzą naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku, którzy filmowali szympansy w zoo. Najczęściej obserwowano kręcące głową z dezaprobatą matki szympansów, gdy chciały powstrzymać swoje dzieci przez zrobieniem czegoś niepożądanego. Podobnie jest u ludzi. Teraz badacze zastanawiają się, skąd wziął się gest kręcenia głową. Nie mogliśmy się go „nauczyć” niedawno, skoro posługują się nim szympansy.

Drogi genetyczne nas i naszych najbliższych krewniaków w świecie zwierząt rozeszły się od 5 do 7 mln lat temu. Ciekawe jest też to, że w niektórych krajach (Bułgaria) kręcenie głową oznacza gest aprobaty.

Podobne gesty niemieccy naukowcy zaobserwowali u innych wielkich małp – goryli i orangutanów. Badania prowadzone były w ramach rozległego projektu badań komunikacji pomiędzy młodymi osobnikami różnych gatunków wielkich małp. Obserwacje były robione w sześciu europejskich ogrodach zoologicznych.

Za szybko umierają - Na świecie używa się dzisiaj 6–7 tys. języków. Do 2100 roku przetrwa mniej niż połowa z nich. Wiele funkcjonuje tylko w formie mówionej.

Naukowcy wskazują, że istnieje pięć regionów, gdzie języki umierają najszybciej. To wschodnia Syberia, północna Australia, środkowa część Ameryki Południowej i północno-zachodnia część Ameryki Północnej. W Boliwii różnorodność językowa jest dwukrotnie większa niż w całej Europie. – Języki umierają dzisiaj szybciej niż kiedykolwiek wcześniej – powiedział David Harrison z Pennsylvania’s Swarthmore College.

Wraz z językiem ginie zasób wiedzy gromadzony przez setki, a czasami nawet tysiące lat. Kultura, mitologia, poezja, ale także specyficzne wyobrażenie świata. Dzisiaj mamy co najmniej 500 języków, którymi posługuje się mniej niż 10 osób. Kilkadziesiąt zna wręcz tylko jedna osoba. W samej północnej Australii zagrożone są
153 języki aborygeńskie.

Naukowcy dotarli np. do trzech osób, które jako ostatnie posługują się językiem magatike, i do ostatniej osoby, która posługuje się amurdag. Z szacunków badaczy wynika, że 80 proc. populacji ziemi komunikuje się przynajmniej jednym z 83 języków. Około 0,2 proc. populacji rozmawia w którymś z 3,5 tys. spośród najbardziej zagrożonych języków.

Galaktyki na krańcu - Na samych krańcach wszechświata, w odległości prawie 10 mld lat świetlnych od nas, naukowcy z Niemiec i Japonii odkryli gromadę galaktyk. Musiała powstać kilka miliardów lat po Wielkim Wybuchu.

To najstarsza znana dzisiaj gromada galaktyk. Jej badania pomogą zrozumieć, jak formował się wszechświat i jak powstawały w nim ogromne struktury.

Obserwacje były prowadzone za pomocą teleskopu Subaru w obserwatorium Mauna Kea na Hawajach. Później ich wyniki potwierdził teleskop orbitalny XMM Newton.

Więcej informacji na temat odkrycia na: www.mpe.mpg.de