Atomowe łono matki

Ciąg dalszy in vitro?

Jeszcze większe zagrożenia oznaczałoby traktowanie rozwoju dziecka w sztucznej macicy jako ciągu dalszego po zapłodnieniu in vitro. Wtedy całkowicie zniesiona zostałaby naturalna bariera łona matki, która jest w stanie w wielkim stopniu ochronić dziecko przed ingerencją z zewnątrz. Na szczęście perspektywa stosowania sztucznej macicy jako ciągu dalszego zapłodnienia in vitro wydaje się bardzo odległa. Przede wszystkim dlatego, że gdyby nawet udało się stworzyć taką technologię, to musiałaby ona być bardzo droga.

Niemniej sytuację tę przewiduje instrukcja watykańskiej Kongregacji Nauki Wiary o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i godności jego przekazywania „Donum vitae”. Ostrzega ona, że „techniki zapłodnienia w probówce mogą otworzyć możliwości innych form manipulacji biologicznej i genetycznej embrionów ludzkich, takich jak: usiłowania lub plany zapłodnienia między gametami ludzkimi i zwierzęcymi, ciąża embrionu ludzkiego w łonie zwierzęcym, hipoteza lub projekt zbudowania sztucznych macic dla embrionów ludzkich. Metody te są sprzeczne z godnością istoty ludzkiej właściwą embrionowi i równocześnie zagrażają prawu każdej osoby do poczęcia i urodzenia się w małżeństwie i przez małżonków”.

Przytoczony fragment jest jedynym oficjalnym wskazaniem Kościoła, dotyczącym sztucznej macicy. Jest to – jak widać – wskazanie zdecydowanie negatywne. Wpływ na to ma z pewnością usytuowanie problemu moralnej dopuszczalności stosowania sztucznej macicy w kontekście in vitro. Bo też, jeśli chodzi o zastosowanie tzw. wczesnej macicy, to – przy dzisiejszym stanie wiedzy – w grę wchodzi jej użycie chyba tylko jako kolejnego etapu po zapłodnieniu in vitro. Możliwość transplantacji do organizmu kobiety sztucznie spreparowanej macicy, zdolnej do przyjęcia powstałego naturalnie embrionu, wydaje się odległa w czasie. Inaczej jest z ewentualnym użyciem tzw. późnej macicy. Jej zastosowanie byłoby moralnie dopuszczalne, gdyby była to jedyna możliwość uratowania życia dziecka lub matki.

Korzystałem z referatu pt. „Problem sztucznej macicy w świetle etyki personalistycznej”, wygłoszonego 4 listopada w Krakowie. Jego autorem jest ks. dr hab. Andrzej Muszala z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.