Błyskawice na Jowiszu pulsują podobnie do ziemskich

Korzystając z danych z sondy kosmicznej Juno, naukowcy przeprowadzili badania błyskawic na Jowiszu. Zjawiska te okazują się mieć kilka cech podobnych do błyskawic w ziemskiej atmosferze. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie "Nature Communications".

Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował dane radiowe zbierane przez sondę Juno w okresie pięciu lat; takie, które mogą być związane z błyskawicami w jowiszowych chmurach. Rozdzielczość czasowa danych wynosi 125 mikrosekund.

Badacze odkryli, że pioruny mają tendencję do pulsowania przez chmury w sposób podobny do piorunów na Ziemi, czyli w odstępach około 1 milisekundy. Co więcej, pioruny przechodzą przez chmury z prędkością, która również jest podobna do ich ziemskich odpowiedników. Badacze wskazują, że kolejnym podobieństwem jest sposób, w jaki pioruny rozgałęziają się i rozciągają.

Wiadomo, że błyskawice na Ziemi występują, gdy turbulentne wiatry w chmurach burzowych powodują, iż wiele kryształków lodu i kropel wody ociera się o siebie. W efekcie tarcia generuje się ładunek elektryczny, a gdy naładowane kryształki i krople przemieszczają się na przeciwne strony chmury, stopniowo generują statyczne ładunki elektryczne. Gdy ładunki te staną się odpowiednio duże, potrafią przezwyciężyć możliwości powietrza do ich izolowania i uwolnione zostają elektrony, co jest pierwszym etapem błyskawicy. Następnie elektrony wielokrotnie jonizują powietrze i wpadają w nie, wytwarzając piorun biegnący z prędkością setek tysięcy metrów na sekundę.

Nowe badania sugerują, że podobne procesy mogą zachodzić w przypadku błyskawic na Jowiszu. Jeśli tak jest faktycznie i jeśli jest to uniwersalna właściwość, będzie to mieć duże znaczenie dla badań nad planetami nadającymi się do zamieszkania, a być może nawet dla poszukiwania życia na innych planetach. Według eksperymentów, uderzenia piorunów są w stanie stopić niektóre składniki chemiczne potrzebne do stworzenia cegiełek życia. Jeśli działałyby podobnie na innych planetach, mogłyby tam wytworzyć podobne składniki.

Badania prowadzili naukowcy z Czech, Japonii i Stanów Zjednoczonych. Grupą badawczą kierowała Ivana Kolmašová z Wydziału Fizyki Kosmicznej Czeskiej Akademii Nauk oraz Uniwersytetu Karola w Pradze.

Sonda kosmiczna Juno to bezzałogowy próbnik amerykański wystrzelony z Ziemi w 2011 roku. W 2016 roku sonda dotarła na orbitę wokół Jowisza i od tamtej pory przesyła dane naukowe. Jej głównym zadaniem są pomiary pola grawitacyjnego i pola magnetycznego, a także zbieranie informacji o atmosferze i wiatrach.