Badania kliniczne (eksperymenty medyczne) w kontekście wartości personalistycznych
Referat wygłoszony na Konferencji Chrzescijańskiego Forum Pracowników Nauki Nauka - Etyka - Wiara .:::::.
34 Art. 78 § 1 Kodeksu Cywilnego, przy czym przepisy nie ustalają, w jakim języku zgoda ma być sformułowana, wiec można przyjąć, że może to być zarówno język polski, jak i język obcy.
35 Nowak W., „Prawne formy zgody pacjenta, art. cyt., s. 53–54. Kodeks cywilny uściśla jeszcze przepisy dotyczące postępowania dowodowego, ale interpretacje dotyczące spraw sadowych odchodzą zbyt daleko w naszym temacie od wartości personalistycznych związanych z samym badaniem klinicznym, dlatego zostaną pominięte.
36 Wszelkie oddziaływanie na genom powinno odbywać się w absolutnym poszanowaniu specyfiki rodzaju ludzkiego, transcendentnego powołania każdej istoty ludzkiej oraz jej niezrównanej godności. Genom stanowi o tożsamości biologicznej każdego człowieka, jako istoty, której Bóg pragnął dla niej samej, gdy powołał ja do istnienia za pośrednictwem jej rodziców. Poznanie struktur genetycznych człowieka ma również wymiar metafizyczny, ponieważ dzięki lepszemu poznaniu uwarunkowań genetycznych i ich odróżnienie od uwarunkowań środowiska naturalnego i kulturowego oraz związanych z osobistym doświadczeniem jednostki (...) [i] dzięki uświadomieniu sieci zależności, w jakich rozwija się wolność człowieka, będziemy mogli lepiej pojąć tę tajemniczą rzeczywistość”.”. Jan Paweł II, Badania naukowe i etyka. Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk (28 X 1994 r.), (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 259–260.
37 Por. Mazurek F. J., Godność osoby ludzkiej podstawa praw człowieka, Lublin 2001.
38 Jan Paweł II, Podstawy deontologii lekarskiej. Przemówienie do uczestników zjazdu Światowego Towarzystwa Lekarskiego (29 X 1983 r.) (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 205.
39 Tamże, s. 205–207.
40 Jan Paweł II, Osoba, nie wiedza jest miara i kryterium wszelkiego działania ludzkiego. Przemówienie do uczestników 81 Kongresu Włoskiego Towarzystwa Interny i 82 Kongresu Włoskiego Towarzystwa Chirurgii Ogólnej (27 X 1980 r.) (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 193–194.
41 Jan Paweł II, Etyczne problemy genetyki. Przemówienie do uczestników Sympozjum nt. Aspekty prawne i etyczne badan nad genomem ludzkim zorganizowanego przez Papieska Akademie Nauk (20 XI 1993 r.) (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 252.
42 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta Pracowników Służby Zdrowia (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 588–589. 43 Tamże, s. 589; na podstawie przyp. 166: Jan Paweł II, Osoba, nie wiedza jest miara i kryterium, dz. cyt., s. 193–194.
44 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta, dz. cyt., s. 589; na podstawie przyp. 167: Pius XII, „Przemówienie do członków I Międzynarodowego Kongresu Histopatologii Układu Nerwowego” (14 IX 1952), (w:) AAS 44 (1952) s. 788.
45 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta, dz. cyt., s. 590; na podstawie przyp. 168: Jan Paweł II, „Przemówienie do uczestników konferencji nt. leków, odbytej w auli synodalnej” (24 X 1986) (w:) Insegnamenti di Giovanni Paolo II. IX/2 (1986), s. 1183.
46 Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994, (nr 2295), s. 521.
47 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta, dz. cyt., s. 591.
48 Por. Pius XII, „Przemówienie do członków I Międzynarodowego Kongresu”, dz. cyt., s. 788; Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o eutanazji Iura et bona (5 V 1980) (w:) W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Szczygieł K. (red.), Tarnów 1998, s. 338; Jan Paweł II, „Przemówienie do uczestników kursu naukowego nt. Białaczki” (15 XI 1985) (w:) Insegnamenti di Giovanni Paolo II. VIII/2 (1985), s. 1265.
49 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta, dz. cyt., s. 592. Źródłowy tekst z: Jan Paweł II, „Nauczanie papieskie”. III, 2, 1980 (lipiec-grudzień), Poznań–Warszawa 1986, s. 534–537 został przeze mnie ze względów stylistycznych przeredagowany.
54 Mazurek F. J., Godność osoby ludzkiej, dz. cyt., s. 18.
55 Rodziński A., Osoba, moralność, kultura, Lublin 1989, s. 32.
56 Bortkiewicz P., W polu doświadczenia moralności. Wybrane zagadnienia etyki ogólnej, Poznań 1992, s. 154.
57 O tym jak łatwo wyklucza się Godność i człowieczeństwo osoby ludzkiej w okresie prenatalnym, świadczą przykłady eksperymentów medycznych na ludzkich embrionach.
60 Guardini R., Wolność, łaska, los. Rozważanie o sensie istnienia, (w:) tenże, Koniec czasów nowożytnych. Świat i osoba. Wolność, łaska, los, Kraków 1969, s. 253-254.
61 Por. Pellegrino E.D., “The internal morality of clinical medicine: a paradigm for the ethics of the helping and healing professions”, The Journal of medicine and philosophy. 2001 Dec. 26(6), s. 559-579.
62 Wykład Nauki Chrześcijańskiej ułożony z rozkazu Klemensa VIII papieża, przez kardynała Roberta Bellarmina. Rozdział XII o cnotach kardynalnych, http://www.ultramontes.pl/KatechizmżBellarminażXII.htm.
50 Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, Karta, dz. cyt., s. 592. KPSZ formułuje także inne zasady badan naukowych i eksperymentalnych, np. na embrionach i płodach ludzkich, lecz w szczegółach te zapisy są pominięte ze względu na specyfikę badan klinicznych z udziałem dzieci.
51 Valverde C., Antropologia filozoficzna, Poznań 1998, s. 240.
52 Jedna z lepszych klasyfikacji wartości przeprowadził Max Scheler, który podzielił wartości na: przyjemne, nieprzyjemne, witalne i duchowe, estetyczne, dotyczące tego co sprawiedliwe i niesprawiedliwe, intelektualne i religijne. są również wg. Schelera takie jakości rzeczy, które są albo wartościami albo antywartościami (zależnie od tego, jak się ich użyje, np. pieniądze). Por. Scheler M., Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik, Bern 1954, s. 120-157.
53 Temu zagadnieniu Sobór Watykański II poświęca cały rozdział (cz. 1: Kościół a powołanie człowieka, rozdz. 1: Godność osoby ludzkiej, art. 12-22.). Począwszy od „obrazu Bożego” w Piśmie św., przez opis natury człowieka w „godności rozumu, prawdy i mądrości” oraz „godności sumienia moralnego”, do właściwego wykorzystania swojej wolności: „(...) Godność człowiek osiąga wtedy, gdy uwalniając się od wszelkiej niewoli namiętności, dąży do swego celu, dokonując wolnego wyboru dobra i wytężonym wysiłkiem, na sposób skuteczny, zapewnia sobie odpowiednie środki pomocnicze”. Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (w:) tenże, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2002, s. 537. W szczegółowej analizie teologicznej godności osoby ludzkiej, por. Scola A. Marengo G., López J. P., Osoba ludzka. Antropologia teologiczna, Poznań 2005.
58 Suarez F, Disputationes Metaphysicae, d. 19, s. 2, n. 18; cyt.. za: Valverde C., Antropologia, dz. cyt., Poznań 1998, s. 245.
59 Oczywiście nie w znaczeniu ludzkiej godności, tylko w tym sensie, że służy afirmacji człowieka i jego godności. Przez analogie, można powiedzieć, że np. ozdobiony przez artystę, zrobiony ze szlachetnego metalu kielich ma wartość artystyczna i materialna, ale jeśli zostanie użyty przez kapłana do funkcji sakralnych, jako naczynie w którym składa się ofiarę o charakterze nadprzyrodzonym, jego wartość rośnie niewymiernie ze względu na to, kto używa kielicha i do jakiego celu.
63 Por. Pellegrino E.D., “Toward a virtue-based normative ethics for the health professions”. Kennedy Institute of Ethics Journal. 1995 Sep., 5(3), s. 268; Pellegrino E. D., Thomasma D.C., The virtues in medical practice, Oxford 1993, s. 65–164.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
W poniedziałek miną Ziemię dwie spore asteroidy
Astronomowie zapewniają, że miną one naszą planetę w bezpiecznej odległości.
Konserwa prawdę ci powie
Badania puszkowanych łososi pomogły ocenić zmiany stanu mórz w ciągu 40 lat
Z przepastnych archiwów
Duże małpy pamiętają przyjaciół sprzed dekad
Szympansy i bonobo rozpoznają widocznych na zdjęciach członków stada niewidzianych od ponad 25 lat.
Odkryto zupełnie nowy gatunek i rodzaj owadów
Jak na razie jego jednym przedstawicielem jest osa Capitojoppa amazonica.
Pożytki ze śledzenia wilków
Wilki z obrożami telemetrycznymi pomagają ujawniać przypadki wyrzucania padliny w lesie.
