Plama strachu

Polityka…
Pod wieloma względami wyciek ropy, z jakim dzisiaj zmaga się Ameryka, jest gorszy niż ten sprzed ponad 20 lat. Exxon Valdez rozbił się w lodowatych wodach Zatoki Księcia Williama, plama ropy pochodząca z platformy Deepwater Horizon pokrywa ciepłe wody Zatoki Meksykańskiej. W wyższej temperaturze ropa jest rzadsza i może spowodować większe szkody. Poza tym obecna katastrofa ma miejsce w zatoce, w której – w przeciwieństwie do Zatoki Księcia Williama – nie występują sztormy. Te w sytuacji wycieku ropy mają właściwości oczyszczające. Dzisiaj może być więc znacznie gorzej niż było 21 lat temu. Na razie nie jest, bo plama ropy nie dotarła jeszcze do wybrzeży USA. Na miejsce katastrofy ekologicznej udał się prezydent USA Barack Obama. Udał się jednak dosyć późno, a na miejscu żartował i – przynajmniej zdaniem amerykańskich mediów – nie potrafił zachować się jak przywódca w czasach kryzysu. To poważny błąd. Coraz częściej mówi się, że wyciek ropy to dla Obamy test, podobny do tego, jakim był huragan Katrina dla poprzedniego prezydenta George’a W. Busha. Bush także zbagatelizował tragedię i sporo stracił w oczach Amerykanów. Nie tylko w USA przywódców ocenia się według tego, jak zachowywali się w czasach takich kryzysów jak katastrofy ekologiczne.

W 2004 roku w Hiszpanii nastąpiła zmiana politycznej warty. Władzę utraciła Partia Ludowa prawicowego premiera José Maríi Aznara. Jednym z powodów było zlekceważenie katastrofy ekologicznej, jaka nastąpiła po zatonięciu u wybrzeży hiszpańskiej Galicji greckiego tankowca Prestige. Do wypadku doszło pod koniec 2002 roku. Gdy na pokładzie tankowca nastąpiła eksplozja, rząd nie podjął żadnej akcji ratunkowej. Argumentował, że gdy statek zatonie, do wycieku z pozostałych zbiorników nie dojdzie. Niestety, doszło. Z wraku przez długi czas wypływało 125 ton ropy dziennie. Po czasie rząd Aznara przyznał, że niepodjęcie akcji ratunkowej było poważnym błędem.

…i gospodarka
Katastrofa może mieć wielki wpływ na gospodarkę. Problem dotyczy szczególnie rybołówstwa, które z tamtych terenów na długie lata może zniknąć. Nie będzie to pierwszy przypadek, kiedy katastrofy zmieniły obraz gospodarczy regionu. Po wypadkach, w wyniku których wybrzeża Francji zostały zanieczyszczone ropą, nad Sekwaną zdecydowano się na przesterowanie energetyki z konwencjonalnej, która wymaga transportu węgla, ropy czy gazu, na jądrową. Dzisiaj reaktory atomowe dostarczają Francuzom prawie 90 proc. energii elektrycznej. Koncern BP jest obecny w Polsce. Czy jego kłopoty mogą mieć jakiś wpływ na polski rynek czy na ceny paliw? Wszystko zależy od tego, jak długo potrwa wyciek i – w efekcie – ile będzie kosztowało oczyszczanie zatrutych obszarów. Każda korporacja ma specjalny fundusz na wypadek takich katastrof. Gdy skończą się w nim pieniądze, BP podniesie ceny swoich produktów. Jeżeli kryzys potrwa długo, ceny mogą wzrosnąć wszędzie. Przez porty na południu USA (głównie w Luizjanie) przechodziła duża część amerykańskiej ropy. Gdy jej zapasy w USA spadną, zachwieje się cały światowy rynek paliwowy. A to zawsze oznacza podwyżki.

Katastrofa ekologiczna
Ropa dostająca się do wody tworzy na jej powierzchni warstwę, pod którą duszą się ryby. Najbardziej narażone są jednak ssaki i ptaki, które w wodzie żerują, ale oddychają powietrzem. To one mają największy kontakt z trującą mazią. Ropa oblepia im futra i pióra, powodując, że zwierzęta mają mocno ograniczone ruchy. W zimnym klimacie zwierzęta te mogą dodatkowo umierać z wyziębienia, bo pióra i futro tracą swoje właściwości izolacyjne. Maź dostaje się do przewodów oddechowych i pokarmowych, powodując zatrucia. Na terenach skażonych wymierają także bezkręgowce, rośliny wodne i przybrzeżne. W efekcie z głodu pa-dają zwierzęta, które przetrwały katastrofę. Przy niekorzystnym scenariuszu plama ropy może zalać deltę rzeki Missisipi, gdzie na ogromnych obszarach bagiennych żyje wiele rzadkich gatunków ryb i ptaków.