Najważniesze wydarzenia naukowe roku 2021

SIERPIEŃ

- Substancję będącą inhibitorem enzymu odpowiedzialnego za rozwój miażdżycy zidentyfikował zespół naukowy z udziałem Polaka - dr. hab. Michała Ponczka z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ.

- W ramach programu Solidarity PLUS Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rozpoczęła w 52 krajach badania kliniczne trzech leków, które mają potencjał pomagania w terapii COVID-19. Jeden z nich stosowany jest w leczeniu malarii, drugi - nowotworów, a trzeci - chorób układu odpornościowego. Substancje te - artezunat, imatinib oraz infliksymab - zostały wybrane przez niezależny panel ekspertów.

- Na Grenlandii w połowie sierpnia rozpadał się deszcz. To pierwszy znany przypadek opadów deszczu na grenlandzkim lodowcu - informuje na swojej stronie internetowej National Snow and Ice Data Center.

- Badacze z UW opracowali nową metodę selekcji związków, które przeciwdziałają powstawaniu białek wirusowych SARS-CoV-2. Przebadali 7 tys. związków, spośród których wyselekcjonowali 83, hamujące działanie wirusowego enzymu. Ich wyniki mogą mieć zastosowanie w prowadzeniu terapii przeciw COVID-19.

WRZESIEŃ

- Jeszcze po siedmiu dniach nielimitowanego snu, po wcześniejszym 10-dniowym okresie niewysypiania się, wiele parametrów organizmu nie wraca do normy - pokazał eksperyment przeprowadzony na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zaburzona m.in. pozostała aktywność elektryczna mózgu, a także zdolność rozwiązywania mentalnych zadań.

- Redaktorzy naczelni prestiżowych czasopism medycznych wystosowali wspólnie apel do światowych przywódców o nadzwyczajne działania na rzecz przeciwdziałania globalnemu ociepleniu, które zagraża zdrowiu ludzi. Wezwanie zostało opublikowane w ponad 220 pismach medycznych.

- Łazik Perseverance pobrał pierwszą próbkę ze skały na Marsie. Docelowo zostanie zbadana w laboratorium na Ziemi. Będą to pierwsze fragmenty Marsa dostępne dla naukowców w ziemskich laboratoriach, nie licząc meteorytów marsjańskich.

- Metoda zwalczania karaluchów na okrętach podwodnych, związki chemiczne emitowane przez kinomanów, najlepszy sposób na transport nosorożca drogą powietrzną czy badania przeżutej gumy do żucia to niektóre z tematów prac naukowych, jakie wyróżniono podczas 31. ceremonii wręczenia nagrody Ig Nobla. To humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla, przyznawane za osobliwe prace naukowe, które "najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia" i za odkrycia, które "nie mogą lub nie powinny być powtarzane".

- Dwóch naukowców z Uniwersytetu Tokijskiego zostało laureatami Nagrody Fizyki Fundamentalnej (Breakthrough Prize). Hidetoshi Katori został wyróżniony za najdokładniejszy zegar atomowy, a Haruki Watanabe - za prace nad kryształami czasowymi.Wyróżnienie jest przyznawane od 2012 roku za przełomowe odkrycia z dziedziny fundamentalnej fizyki.

- Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskie archeolodzy odkryli mającą nawet 10 tys. lat kopalnię krzemienia czekoladowego. To dotąd najdalej wysunięty na południowy zachód w Polsce tego typu obiekt.

- Pochodzące nawet sprzed kilkuset milionów lat skamieniałości promieniują - ustalili polscy naukowcy. Teraz liczą na to, że tak niezwykła właściwość okazów umożliwi sprawdzenie, czy w kolekcjach znajdują się falsyfikaty. Być może uda się jej użyć do poszukiwań skamieniałości w kamieniołomach. Publikacja na ten temat ukazała się w prestiżowym piśmie "Chemosphere".

- Odciski stóp sprzed 23 tys. lat odkryte w Stanach Zjednoczonych to, jak dotąd, najstarsze świadectwo bytności człowieka w obu Amerykach - informują naukowcy na łamach tygodnika "Science".