Kuzyn z Flores

Paleoantropolodzy - czyli badacze najdawniejszych, prehistorycznych dziejów człowieka - sądzą, że kolebką ludzkości jest Afryka. W 2000 roku odkryto w okolicy Tugen Hill (Kenia) kości hominidów żyjących ok. 6 mln lat temu. Gatunek ten nazwany został Orrorin tugenensis. Z kolei w 1974 r. w rejonie Hadar (Etiopia) znaleziono szczątki żyjącego nieco później gatunku Australopithecus afarensis (ok. 3,8-3,0 mln lat temu). Uczeni uważają, że po upływie 2-3 mln lat wykształciły się z niego dwa gatunki: Homo erectus (człowiek wyprostowany) oraz Homo habilis (człowiek zręczny). Z tej drugiej wywodzi swoje pochodzenie współczesny Homo sapiens (człowiek myślący). Homo floresiensis pochodzi prawdopodobnie od Homo erectus.


Jak to hobbit?

Ludowe opowieści, podania i legendy pełne są dziwnych stworów. Krasnoludki, skrzaty, elfy, gnomy, niziołki pojawiają się w bajkach i przyzwyczailiśmy się do traktowania ich jak postaci z krainy fantazji. Odkryty na indonezyjskiej wyspie nieznany gatunek człowieka nazwano Homo floresiensis, czyli człowiek z Flores, podobnie jak nazywano wcześniejsze znaleziska, posługując się kluczem geograficznym (neanderthalensis wcześniejsze znaleziska, heidelbergensis, pekinensis). Ze względu na niezwykłość odkrycia, niewielki wzrost i to, że na przykład lubił biesiadować, Homo floresiensis skojarzył się ze słynnymi hobbitami. Po ekranizacji powieści ”Władca pierścieni” J. R. R. Tolkiena niziołków zna cały świat. W ten sposób odkrycie poruszające dotąd jedynie wąskie grono uczonych, może stać się popularne.

Ewolucja
Mały kuzyn człowieka

Odkrycie na indonezyjskiej wyspie Flores nieznanego gatunku człowieka burzy dotychczasowe wyobrażenia o pochodzeniu ludzi. Antropolodzy myśleli początkowo, że znaleźli szczątki dzieci. Dopiero bliższe oględziny czaszek wprawiły ich w zdumienie. Zęby - i to trzonowe! - nosiły ślady wyraźnego zużycia. Był to więc dorosły osobnik. Mieliśmy jeszcze jednego kuzyna, z trochę innej gałęzi naszego drzewa genealogicznego, ale za to bliższego w czasie. Niebawem zdumienie przerodziło się w sensację - to byli ludzie o połowę mniejsi od nas. Historia zupełnie jak z bajki.

Ludziki Ebu Gogo
Czyżby legendy i ludowe podania zawierały więcej prawdy niż sądzimy? Tubylcy z Flores jeszcze do niedawna opowiadali o istnieniu małych ludzików Ebu Gogo. Żyjących w jaskiniach w środku puszczy niziołków starali się przekupić jedzeniem. Sporą popularnością cieszyła się oparta na tych przekazach hipoteza, iż zaginiony gatunek człowieka żył na wyspie nawet do XVI wieku!